Polecane rasy pszczół

Nie wszyscy wiedzą, że na Ziemi istnieje wiele ras pszczół i tylko niektóre nadają się do hodowli w Polsce.

Pszczoła miodna (z łac. „Apis Mellifera”) należy do gatunku błonkoskrzydłych z rodziny pszczołowatych. Dzieli się na jednak na gatunki, w obrębie których można wyróżnić co najmniej 25 podgatunków i ras geograficznych.

W Polsce najpopularniejsze i zalecane do hodowli, są rasy: środkowoeuropejska, włoska, kaukaska oraz kraińska. W praktyce pszczelarze jednak zwykle bazują na rasie włoskiej lub rasach mieszanych, łącząc najlepsze cechy tych miododajnych owadów. Hodowle pszczół, podlegają KCHZ, czyli Krajowemu Centrum Hodowli Zwierząt. Dawniej każda hodowla była zrejonizowana, ale dziś każdy pszczelarz może dowolnie wybrać rasę owadów.

Warto wspomnieć o rasach mieszanych, które pojawiają się w niejednej pasiece. Od lat prowadzone są prace hodowlane, które mają wyselekcjonować łagodne, odporne na choroby pszczoły o niskiej skłonności do rójek, charakteryzujące się jednocześnie dużą wydajnością.

Pszczoła środkowoeuropejska występuje na nizinach Europy od Alp, Karpat i Sudetów, aż po południowe krańce Skandynawii. Jej rozwój ograniczają Pireneje i Ural. Tę rasę pszczół cechuje krępa budowa ciała i ciemne owłosienie. Długość jej języczka wynosi 5,9 – 6,3 mm. Hodowla tych pszczół jest prowadzona zachowawczo, w celu ochrony dziedzictwa genetycznego zasobów przyrodniczych. To rasa dla zaawansowanego pszczelarza. Wywodzą się one bowiem od dzikich pszczół, stąd ich niełatwy charakter, ale i duża wytrzymałość na chłody. W Polsce aż do lat 60. XX wieku rasa środkowoeuropejska stanowiła 80% wszystkich hodowanych pszczół.

Rasa kaukaska trafiła do Polski dopiero w połowie XX wieku. Pszczoły tej rasy można łatwo rozpoznać po ciemnym ubarwieniu z jaśniejszymi włoskami i niewielkim rozmiarze ciała. Mają one jednak najdłuższy język z ras hodowlanych w Polsce. Sięga on nawet do 7,2 – 7,4 mm. Dzięki niemu pszczoła kaukaska świetnie radzi sobie z zapylaniem trudno dostępnych kwiatów. Wydajność matek w czerwiu wynosi 1100-1500 jaj dziennie, co nie jest dużą ilością w porównaniu do innych gatunków występujących w Polsce. Jest idealna do pożytków późnych ze względu na rozwój rodzin wiosną.

Dla początkującego pszczelarza, w polskich warunkach, idealnie sprawdzi się zdecydowanie rasa kraińska. Pochodzi z Austrii, a w Polsce pojawiła się już w połowie XIX wieku. Można ją rozpoznać po ciemnoszarym ubarwieniu, wydłużonych odnóżach i smukłym odwłoku. Długość jej języczka to 6,4 – 6,8 mm. Pszczoła kraińska charakteryzuje się szybkim rozwojem wiosną i spowolnieniem w drugiej części sezonu, gdy często zachodzi konieczność podkarmiania. Należy do pszczół łagodnych, które dobrze trzymają się ula. Ich czerwie są odporne na choroby. Lepiej niż inne pszczoły, znoszą polskie zimy. Na pożytki wczesne pszczelarz powinien wybrać właśnie tę rasę.

W Polsce często hoduje się również pszczołę włoską oraz pszczoły Buckfast. Są one tak popularne jak wymienione wyżej rasy, ale warto znać ich kilka najważniejszych cech.

Pszczoła włoska jest jednym z najczęściej hodowanych podgatunków pszczół na całym świecie. Rasa ta jest wyjątkowo delikatna, pszczoły nie mają tendencji do tworzenia roi oraz produkują duże ilości miodu. Są to owady ciężko pracujące i bardzo płodne. Charakteryzują się jasnym kolorem, który często nazywa się kolorem skóry. Niektóre jednak szczepy są złote. Matki pszczele posiadają odcień od skórzanego brązu do pomarańczowego. Czyni je to łatwo rozpoznawalnymi w ulu. Podgatunek ten posiada kilka negatywnych cech. Rodziny pszczoły włoskiej mają tendencję do tworzenia większych populacji zimą, co sprawia, że potrzebują większych zapasów pożywienia niż inne podgatunki. Za to jest łagodna i mało rojliwa, tworzy silne i dobrze radzące sobie z wędrówkami rodziny. Ze względu na polskie warunki klimatyczne nie jest ona niestety tak wytrzymała i wydajna, jeśli brakuje pożytków lub zimy są wyjątkowo długie. Pszczoła włoska jest jednak dosyć odporna na choroby.

Pszczoła Buckfast to, stworzona genetycznie, rasa mieszana. Nazwa pochodzi od opactwa w Anglii, w której został opracowany ich sposób hodowli. przez zakonnika. Pszczoła miodna tej rasy to aktualnie skrzyżowanie siedmiu innych ras pszczół. Do jej największych zalet należy niska rojliwość, łagodność, dobre znoszenie zimowli. Matki jednak czasem bardzo obficie czerwią.

Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie, która rasa pszczół jest najlepsza. Najbardziej ceni się jednak pszczoły łagodne, pracowite oraz mało rojliwe. Rasę trzeba dopasować do swoich umiejętności, pożytków, czy planów rozwoju. Tylko w ten sposób osiągnie się zamierzone sukcesy i będzie czerpało przyjemność z hodowli pszczół.