Kiedy pszczoły są agresywne i jak je uspokajać?

Za każdym razem, gdy chcemy wykonać przegląd ula, musimy się do niego dobrze przygotować. Potrzebny będzie przede wszystkim sprawny podkurzacz, który pomoże uspokoić pszczoły w sytuacji, gdy będą bardzo niespokojne, czy nawet agresywne. Warto pamiętać, że takie przeglądy są dla pszczół stresujące i nawet wyjątkowo łagodne rasy czy odmiany mogą wtedy zareagować złością i przystąpić do ataku. Przegląd gniazda należy wykonywać przy odpowiedniej pogodzie. Powinno być ciepło (najlepiej powyżej 15 stopni Celsjusza), bezwietrznie i słonecznie. Wtedy rodzina zachowuje się naturalnie i nie jest dodatkowo rozdrażniona warunkami atmosferycznymi.

Równie ważne jest pełne wyposażenie ubrania pszczelarza – konieczne są rękawice, kapelusz i kombinezon. Oczywiście, są pszczelarze, którzy takie przeglądy wykonują bez koniecznego rynsztunku. Jednak w przypadku pszczół, których zachowanie jest mocno nieobliczalne, warto jednak dmuchać na zimne i próbować uchronić się przed potencjalnym zagrożeniem. Pamiętajmy, że ubranie pszczelarza powinno być czyste i wolne od obcych, szczególnie tych mocno drażniących pszczoły zapachów. Zbyt mocny zapach np. wody po goleniu lub potu może naprawdę rozwścieczyć zwykle spokojne mieszkanki ula.

Przegląd gniazda o każdej porze roku jest dla pszczelarzy sporą trudnością. Chodzi nie tylko o obserwację pszczół, ale też o sprawne działanie i funkcjonowanie wszystkich elementów ruchomych należących do ula. Zdarza się bowiem, że wyjęte ramki nie chcą wcisnąć się z powrotem na swoje miejsce i mogą napsuć sporo nerwów. Trzeba pamiętać, by wszystkie czynności wykonywać spokojnie i pewnymi ruchami – pszczoły nie mogą wyczuć stresu ani zdenerwowania. Opanowanie nerwów i wszystkich wykonywanych czynności może w pewnym stopniu wpłynąć na zachowanie pszczół – będą zachowywać się spokojniej.

Każdy przegląd gniazda jest tez zburzeniem równowagi rodziny pszczelej – gdy otwieramy ul, zakłócamy specyficzny mikroklimat, jaki znajduje się w jego wnętrzu. Dlatego też do każdego przeglądu trzeba się dobrze przygotować – pszczelarz musi wiedzieć, w jakim celu zagląda do gniazda i mieć pod ręką wszystkie niezbędne mu do tej pracy narzędzia. Chodzi o to, by nie przedłużać czasu, w którym ul jest otwarty i narażony na czynniki z zewnątrz – nie tylko niewłaściwą temperaturę i wilgotność, ale też na ataki drapieżników.

Podczas regularnych przeglądów zawsze należy sprawdzać zapasy pokarmu, obecność matki, rozwój czerwia, stan i wielkość gniazda i siłę rodziny w stosunku do ilości znajdujących się w gnieździe plastrów. W okresie pożytkowym warto też kontrolować nastrój rojowy i w razie konieczności od razu odpowiednio reagować. Trzeba też ocenić pszczoły pod kątem ich zdrowotności. Rodziny, które zachowują się podejrzanie i nienaturalnie warto uważniej poobserwować, gdyż mogą być zaatakowane przez którąś z chorób pszczół. Jednym z najważniejszych sprzętów nie tylko podczas miodobrania, ale też podczas innych prac ulowych jest sprawny podkurzacz. Dzięki niemu można wykonać jakiekolwiek prace ulowe bez obaw, że narazimy się na agresję i złość ze strony pszczół.

Podkurzacz jest urządzeniem stosowanym od pokoleń. Jego pierwotną i prymitywną formą było spróchniałe drewno, które dawni bartnicy wykorzystywali podczas wybierania miodu z ula. Podkurzacz produkuje gęsty, ale łagodny i zimny dym, który powoduje uspokojenie pszczół i ich przeniesienie się do wyższych części gniazda. Dzięki temu nie atakują i nie są agresywne w momencie, gdy pszczelarz zabiera od nich miód. Zasada działania podkurzacza jest prosta – jest dość zbliżona do kadzidła. Dużo ważniejsze jest paliwo, jakie wykorzystujemy do rozpalania podkurzacza i produkowania dymu. Najlepiej w tym celu sprawdza się spróchniałe i suche drewno, a także huba drzewna i słoma lub wysuszone łodygi roślin. Chodzi o to, by dym utrzymywał się długo, był jasny, gęsty, ale jednocześnie niegryzący i całkowicie nieszkodliwy dla pszczół. Chodzi przecież o to, by na chwilę zatrzymać inwazje wściekłych robotnic, a nie o to, by przy okazji miodobrania zaszkodzić zdrowiu pszczół.

Korzystanie z podkurzacza jest dość proste – wystarczy na dnie pojemnika umieścić rozpałkę oraz paliwo, a następnie podpalić. Potem wystarczy poczekać, aż pojawi się gęsty dym i można zamknąć pokrywę pojemnika. Dalej podkurzacz działa jak czajnik, który przez dzióbek wypuszcza gęsty dym. Skutecznie obezwładnia on pszczoły, które bez oporów pozwalają na wszelkie prace ulowe.